Siết chặt quản lý khai thác cát, sỏi

Từ năm 2009 đến hết năm 2021, UBND tỉnh đã cấp 35 giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản. Hiện nay, toàn tỉnh có 27 giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực. Riêng năm 2021, việc khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường UBND tỉnh đã cấp 1 giấy phép, thu hồi 1 giấy phép, điều chỉnh 1 giấy phép và chuyển nhượng 1 giấy phép.

Nhìn chung, hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh cơ bản phù hợp với chiến lược, quy hoạch khoáng sản, gắn với bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội.  Tuy nhiên, thời gian qua, vẫn có một số doanh nghiệp hoạt động khai thác khoáng sản vi phạm khai thác không đúng trình tự, khai thác vượt ra ngoài ranh giới khu vực được phép khai thác; lập bản đồ hiện trạng, bản vẽ mặt cắt hiện trạng khu vực được phép khai thác khoáng sản không đúng theo quy định. Theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường, năm 2021, các cơ quan quản lý Nhà nước đã tiến hành 2 cuộc kiểm tra, phát hiện 2 tổ chức khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường vượt ra ngoài ranh giới khu vực được cấp phép khai thác; 4 tổ chức vi phạm trong khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường. Cơ quan quản lý đã lập hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính 604 triệu đồng (đã thu, nộp ngân sách 422 triệu đồng).

Đối với hoạt động thăm dò, khai thác cát, sỏi lòng sông, suối, hiện tại trên địa bàn tỉnh còn 4 giấy phép khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường còn hiệu lực. Nhìn chung các đơn vị được cấp giấy phép khai thác khoáng sản đã thực hiện đảm bảo tiến độ khai thác, sản lượng công suất so với giấy phép được cấp; chấp hành các quy định của pháp luật trong hoạt động khoáng sản, bảo vệ môi trường, đảm bảo an ninh trật tự trong quá trình khai thác. Tuy nhiên, do đặc thù của tỉnh miền núi, lòng sông, suối nhỏ, hẹp, trữ lượng cát, sỏi không lớn nhưng yêu cầu, điều kiện để được cấp phép khai thác cát, sỏi theo quy định phải thực hiện đầy đủ các trình tự như các loại khoáng sản khác. Do vậy nhiều tổ chức, cá nhân không đáp ứng được dẫn đến số lượng các tổ chức, cá nhân xin thăm dò, phê duyệt trữ lượng, cấp giấy phép khai thác khoáng sản cát, sỏi còn hạn chế. Trong khi đó, nhu cầu cát xây dựng các công trình Nhà nước cũng như các công trình dân sinh trên địa bàn ngày một tăng. Vì vậy, hoạt động khai thác trái phép cát làm vật liệu xây dựng vẫn diễn ra rải rác trên các lòng sông, lòng suối; một số tổ chức chấp hành chưa nghiêm các quy định về hoạt động khai thác khoáng sản, còn để xảy ra vi phạm trong quá trình khai thác. Đơn cử như, vừa qua, tại bản Nậm He, xã Mường Tùng (huyện Mường Chà), có 2 cá nhân, doanh nghiệp khai thác cát trái phép tại lòng suối Nậm He, ngay sát tỉnh lộ 150, tại Km11, tuyến Mường Tùng - Chà Tở. Sau khi phát hiện, các cơ quan chức năng huyện Mường Chà, xã Mường Tùng đã tiến hành kiểm tra, xử lý và chấm dứt hoạt động khai thác cát trái phép.

Ông Nguyễn Thành Trung, Trưởng phòng Khoáng sản và Tài nguyên nước (Sở Tài nguyên và Môi trường) cho biết: Để tăng cường công tác quản lý hoạt động thăm dò, khai thác cát, sỏi lòng sông, suối, các sở, ban ngành tỉnh và cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn đã thực hiện nghiêm các quy định của Trung ương và các văn bản chỉ đạo của tỉnh về hoạt động khoáng sản; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về khoáng sản để tạo sự chuyển biến cơ bản về mặt nhận thức và hành động đối với các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong công tác bảo vệ khoáng sản cát, sỏi chưa khai thác. Các địa phương phát huy trách nhiệm người đứng đầu trong tăng cường công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản, vận động khuyến khích người dân thông tin, phản ánh về tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm theo quy định.